niedziela, 24 lutego 2013

Zioła i ich zastosowanie w kuchni


            W kuchni używamy wielu ziół, dzięki którym wydobywamy nie tylko niepowtarzalny smak, ale także cudowny aromat czy też wzbogacamy jakość naszych potraw. Każdy z regionów świata używa swoich sprawdzonych ziół, które nadają każdej kuchni niepowtarzalność.  
Pomyślałam, że przyda nam się spis ziół, których będziemy używać wraz z przykładami, gdzie możemy je stosować.
Dlaczego warto używać ziół w kuchni?
1.       Poprawiają nasze trawienie;
2.       Pobudzają nasze kubki smakowe i komórki odpowiedzialne za węch;
3.       Poprawiają wygląd potraw;
4.       Zachowują świeżość potraw na dłużej;
5.       Pomagają nam zachować zdrowie, urodę i właściwą wagę.

ZACZYNAMY ; ) :

Bazylia – silnie aromatyczna i zawiera olejki eteryczne – olejek bazyliowy. Bazylia dodawana jest do sałatek, pasztetów, twarogu, jaj, omletów, zup (fasolowa, cebulowa), sosów, mięsa wieprzowego, baraniny, warzyw, ryb, owoców morza, potraw kuchni włoskiej (sosy pomidorowe), wywarów i mas mielonych. Bazylię dodaje się do potraw pod koniec gotowania. Bazylia bardzo dobrze komponuje się z cebulą i czosnkiem. 

Cebula – jest źródłem: olejków lotnych, witamin ( witaminy z grupy B, witaminy E, PP, C), pektyn, białka, składników mineralnych (miedź, siarka, cynk, żelazo, wapń, fosfor), glikozydów flawonowych. Cebula granulowana ma zastosowanie do sosów, zup, potraw z mięs (wołowina, wieprzowina, dziczyzna), twarogu, sałatek, potraw kuchni greckiej, meksykańskiej, chińskiej, indyjskiej.

Chilli – zawiera przede wszystkim witaminy (C, z grupy B, beta-karoten), a także pektyny. Suszone Chilli dodajemy do potraw kuchni meksykańskiej, hiszpańskiej, węgierskiej, chińskiej, dań z fasolą oraz warzyw strączkowych, potraw mięsnych (drób, wołowina), ostrych zup, sosów, gulaszów. Jest świetnym dodatkiem do dań z cebulą, kukurydzą czy kalafiorem.

Cynamon – najważniejszymi składnikami są olejki lotne, garbniki, żywice, śluz, skrobia.  Ma on słodkawo-korzenny zapach i smak. Dodajemy go przede wszystkim do dań słodkich, ale także do pikantnych. Możemy go zastosować do jagnięciny, do dań z ryżu, kompotu ( szczególnie gruszek), deserów, kołaczy miodowych, szarlotek, ciast orzechowych, biszkoptów, pączków, herbaty, ponczów, wina i piwa grzanego. Znajduje on również zastosowanie w kuchni chińskiej i indyjskiej.

Cząber -   w jego skład wchodzą olejki lotne, garbniki, żywice, śluzy i sole mineralne. To zioło możemy zastosować  do zupy fasolowej, fasolki szparagowej, potraw z roślin strączkowych, potraw z ziemniaków, ryb, krupniku, grochówki, kapusty, sałatek, potraw mięsnych, potraw z grzybów, kiełbas, wędlin, serów, marynat, pikli, potraw z dziczyzny, majonezów. Również stosowany jest do zalewy słodko-kwaśnej używanej podczas kiszenia lub konserwowania ogórków lub zielonego groszku. Dodajemy go kilka minut przed gotowaniem, gdyż długie gotowanie sprawia, że potrawa staje się gorzka.

Czosnek – jest bogaty w węglowodany, białko, składniki mineralne (wapń, fosfor, magnez, siarkę, chrom, cynk, jod), olejki lotne, witaminy (C, A, B1, B2, PP). Zawiera również związki nazywane fitoncydami działającymi bakteriobójczo oraz bakteriostatycznie. Czosnek suszony (granulowany) dodajemy do tłustej wieprzowiny i baraniny, a także łagodnego drobiu, mięsa królika, a nawet dziczyzny. Dodajemy go także do: zup (barszczów i żurów), ryb, wędlin, sosów, warzyw, grzybów, jaj, serów, kiszonek i marynat. Intensywny zapach i smak łagodnieje pod wpływem temperatury. Dlatego warto wiedzieć, że jeśli gotujemy lub pieczemy musimy dodać go nieco więcej, niż w przypadku dań na zimno.

Estragon – zawiera złożone olejki lotne, garbniki, związki goryczowe, pochodne kumaryny, związki flawonoidowe. Przyprawa ta ma zastosowanie jako dodatek do takich dań jak: omlety zapiekane z pomidorami, sosy (Ravigote, Bernaise, szczawiowo - estragonowy, Gribiche, Lyoński, cytrynowy - dodawany do jaj na twardo, tatarski - do ryb, pieczeni wieprzowej na zimno, jaj w koszulkach, Remulade (do ryb, jaj na półtwardo, podrobów na zimno, duszona marchewka z estragonem (zioło należy dodać do jarzyny pod koniec duszenia), makrele duszone w sosie pomidorowym (suszony estragon dodaje się do sosu), jajecznica na zimno z majonezem, posypywana posiekanymi listkami zioła, kura pieczona nadziewana zielonym estragonem, surówki wieloskładnikowe, jabłka nadziewane szynką, befsztyki tatarskie, ozory cielęce z pomidorami, kalafiory z korniszonami, gotowane cukinie i pory. Pamiętać należy, żeby nie przesadzić z dodawaniem estragonu, gdyż może zdominować smak potrawy. Dodajemy pod koniec gotowania, ponieważ wysoka temperatura zabija smak tej przyprawy.

Gałka muszkatołowa – zwiera przede wszystkim olejki lotne. Odnajdujemy jej zastosowanie głównie w ciastach. Dodana do mięsa (wołowina, cielęcina, jagnięcina, drób), czy produktów mlecznych doskonale zmienia smak potrawy. Stosuje się ją w postaci zmielonej lub tartej. Gałka jest używana do aromatyzowania napojów takich jak grzane piwo angielskie, poncz, wino zaprawione korzeniami czy posset (napój z gorącego mleka z winem i korzeniami). Gałka muszkatołowa znakomicie poprawia smak pierników i innych ciast, deserów owocowych. Zarówno gałka, jak i "kwiat" muszkatołowy nadają się do poprawiania smaku gulaszy, zup (jarzynowa, fasolowa), flaków, ryb, kotletów mielonych, bigosów oraz do większości potraw z jaj i serów.

Gorczyca – jest bogata w olejki lotne, glikozydy, tłuszcze białka i sole mineralne.  Gorczyca jest przede wszystkim głównym składnikiem musztardy. Musztardy są wspaniałym dodatkiem do kiełbas, tłustych mięs, gotowanych ryb, gorących i zimnych sosów oraz potraw z jaj. Ponadto nasiona gorczycy czarnej jak również i białej stosowane są do przyprawiania marynat, wędlin, maseł ziołowych, majonezów, surówek. Świetnie nadają się również do kwaszonych i konserwowanych ogórków i innych warzyw z octem. Gdy chcemy uzyskać ostry aromat należy prażyć gorczycę na gorącym oleju.

Goździki – posiadają one najwięcej olejków lotnych ze wszystkich przypraw oraz dodatkowo w ich skład wchodzą: żywice i tłuszcze. Są stosowane do win, likierów, a także marynat rybnych i przetworów mięsnych. Amerykanie wbijają goździki w pieczoną szynkę. Niemcy używają ich jako dodatku do korzennego chleba. Goździki są doskonałą przyprawą do kompotów, nadzienia do ciast, sosów, marynat grzybowych, a także pieczeni. Wraz z cebulą i listkiem laurowym dodaje się je do czerwonej kapusty. Mielone goździki są składnikiem pierników i różnych innych ciast. W kuchni goździki można stosować, ale z umiarem, zarówno do potraw słodkich, jak i pikantnych: pasztetów, duszonej wołowiny, potrawki z zająca, czy do wspomnianych kompotów z jabłek i gruszek. Znajdują również zastosowanie w wędliniarstwie, wyrobie marynat rybnych, win i likierów. Na dalekiej Indonezji goździki stosuje się także do produkcji papierosów, mieszając je z tytoniem. Goździki są również dodawane jako składnik piwa i wina grzanego.

Imbir – kłącze zwiera wiele olejków eterycznych, skrobię, estry, żywicę i substancje zwaną gingerolem odpowiadającą za ostry i palący smak. Ma zastosowanie do wyrobu niektórych wędlin i likierów. Słynne są pierniczki, ciasteczka i chleby imbirowe, znakomite są herbaty oraz popularne piwo imbirowe. Imbiru dodaje się również do wielu innych potraw, np. do sałatek owocowych, marmolad, rosołu z kury, sosów, pasztetu i flaków. Uszlachetnia też bardzo kwaśne mleko i chłodniki przyrządzane na podstawie zsiadłego mleka lub kefiru. Można go dodawać do czerwonej kapusty, wszelkich pikantnych potraw z mięsa wieprzowego oraz do sosów ziołowych i owocowych, w których skład wchodzi wino. Imbir ma także duże zastosowanie przy wyrobie gatunkowych napojów alkoholowych. Jest on ważnym składnikiem proszku curry i wielu innych mieszanek. Dodaje się go do herbatników, puddingów, pikli, a także wielu azjatyckich dań z warzyw. Służy do aromatyzowania kompotów, grzanego wina oraz piwa. Jest dodawany także do marynat z dyni i ogórków. Należy uważać z dawkowaniem tej przyprawy, ponieważ przedawkowanie nieodwracalnie niszczy smak potrawy.

Jałowiec – owoce dla których charakterystyczna jest gorzka juniperyna zawierają spore ilości olejku lotnego, cukry, garbniki, związki żywiczne, gorycze, glikozydy flawonowe, białko, wosk, pektyny oraz aktywne substancje i związki organiczne. Nibyjagody jałowca są znane powszechnie jako przyprawa potraw mięsnych, głównie dziczyzny i sosów, przy czym po utłuczeniu są wydajniejsze w smaku. Używa się ich szeroko przy kiszeniu kapusty, produkcji octu ziołowego, marynat, pasztetów, wyrobie konserw rybnych i mięsnych. Jałowca używa się do produkcji wódek jałowcowych. Jałowiec jest szczególnie doceniony w wędliniarstwie, bo dzięki niemu wszystkie wędliny "myśliwskie" uzyskują aromatyczny, korzenny smak i przyjemny balsamiczny zapach.

Kapary – zawierają olejki eteryczne oraz glikozydy. Kapary są używane jako marynaty w occie. Przechowywane w oliwie pączki kwiatowe stanowią pikantną przyprawę stosowaną do pizzy, sosów, potrawek, przeróżnych sałatek jarzynowych, dodatek do potraw z łososia, do gotowanych na twardo jaj. Są ozdobą małych kanapek i wszelkich półmisków wchodzących w skład zimnego bufetu.

Kardamon – zawiera w sobie olejki eteryczne i cukry. Posiada łagodny i wyrazisty korzenny smak. Jest najdroższą przyprawą świata.   Jest doskonałym dodatkiem przy przyrządzaniu sałatek i sosów. Niewielka jego ilość dodaje ostrości mdłym potrawom. Kardamonem można przyprawiać marcepany, pierniki, desery owocowe, kompoty, musy jabłkowe i sałatki z owoców. Znakomicie poprawia smak zup (grochowa, rosół, owocowa), naleśników i słodkich ciast smażonych, potraw z mięs i ryb, gulaszu wołowego, cielęcego risotto, pasztetów a także mięsa z rusztu. Kardamon nadaje świeży, miły smak dyni, marchwi, szarlotkom z jabłek i dyni. Stosuje się go do produkcji likierów i wódek.

Kminek – posiada duże ilości olejku lotnego, tłuszczu, flawonoidów, związków białkowych, cukrów, witamin i kwasów organicznych. Kminek zwyczajny używa się do pieczonych tłustych mięs, wieprzowiny, baraniny, kapusty kiszonej i gotowanej, surówek, do ćwikły z octem, do twarogu utartego z cukrem lub też z drobno posiekaną cebulką ze śmietaną, przy wypieku chleba, bułek, do pieczywa z masłem, do zup, zwłaszcza tych zawiesistych na zasmażce z czosnkiem i cebulą, do smażonych i pieczonych ziemniaków, kiełbasy, serów, zupy grzybowej i gulaszowej, do sałatek, do pizzy, dań cebulowych, słonych wypieków.

Koper -  należy do roślin najzasobniejszych w sole mineralne jak wapń, żelazo i fosfor, prowitaminę A, witaminy D, E, K, B1, B2, B6, B12, H, bardzo duże ilości witaminy C oraz inne związki i substancje czynne, a także olejek lotny. Świeże liście kopru dodaje się do sałatek, ziemniaków, zup, potraw z jaj i ryb. Pędy wraz z baldachami kwiatów lub owoców są niezastąpionym dodatkiem przy kwaszeniu ogórków. Sos koperkowy jest smacznym i aromatycznym dodatkiem do mięs, drobiu, ryb, raków i ślimaków. Nie należy go gotować, gdyż traci aromat.

Kolendra - głównym składnikiem surowca jest olejek lotny. Poza tym nasiona zawierają dużo oleju tłustego, związki białkowe, związki żywiczne, garbniki, pektyny, sterole roślinne, flawony oraz sole mineralne. Owoce kolendry stosuje się jako przyprawę kuchenną (najlepiej zmieloną) do różnych mięs (baraniny, wieprzowiny, dziczyzny, do nadziewanej i pieczonej gęsi), do pasztetów, sosów i jaj, marynat jarzynowych, grzybów, wódek, likierów, wina, a także do marynowanych śledzi, past, ogórków, jarzyn. Stosowana jest w kuchni chińskiej i indyjskiej.

Kurkuma - mieloną kurkumę używa się do barwienia ryżu, makaronu i warzyw konserwowanych w occie. Przyprawia się nią sosy, potrawy z drobiu, zupy kremowe i omlety. Dobrze komponuje się z daniami z fasoli i z soi. Szczypta kurkumy dodana do ciasta drożdżowego lub biszkoptowego nada mu atrakcyjny żółty kolor.

Liść laurowy - Zawiera olejki eteryczne, garbniki i związki goryczowe. Poprawiają smak wielu zup (ziemniaczana, grochowa, fasolowa, kapuśniak, żur), flaków, potraw mięsnych, zwłaszcza z dziczyzny i wołowiny. Wzbogacają smakowo sosy, gulasze, galarety, gotowane ryby oraz potrawy z raków i krabów. Liście laurowe są niezastąpionym dodatkiem do marynat warzywnych (ogórki, buraki, kapusta), mięsnych, rybnych i grzybów. Używa się ich również do peklowania mięsa, aromatyzowania rosołów, do potraw duszonych, do pieczeni, do budyniu. Wchodzą z skład słynnego "bouquet garni" (kuchnia francuska). Dodajemy go na początku gotowania i przed podaniem wyjmujemy z potrawy.

Lubczyk - zawiera olejki eteryczne i kumaryny. W kuchni stosuje się do zup (ziemniaczana, pomidorowa), ciemnych sosów, flaków, masła ziołowego, do mięs (baranina, drób), sałatek, potraw tłustych, Lubczyk wchodzi w skład mieszanek przyprawowych do potraw mięsnych, pieczeni i rolad. Powszechnie stosowany jest w produkcji kostek bulionowych typu „Maggi”.

Majeranek - głównym składnikiem ziela jest olejek lotny z terpineolem i terpenem. Poza tym występują w jego składzie gorycze, kwasy organiczne, miedź i duże ilości wapnia. Zioło najbardziej cenione jako dodatek do tłustych pieczeni, kiełbas, dań z ziemniaków i warzyw. Przyprawia się nim wszelkie farsze, baraninę, pieczone mięsa i flaki. Nadaje właściwy aromat pieczonej gęsi, żurom, grochówce i innym daniom z roślin strączkowych.

Mięta - Najważniejszymi składnikami mięty pieprzowej są: złożony z mentolu, mentonu, tymolu i innych substancji olejek lotny, garbniki, gorycze, kwasy organiczne i inne aktywne związki. Dodaje się ją do sałatki składającej z pomidorów (bierze się posiekane, młode listeczki), twarożku, sałaty, jogurtu i szpinaku. Używa się w przemyśle cukierniczym. Używa się do aromatyzowania octu, gotowanych mięs i salcesonu. Miętę używa się również do produkcji napojów, wódek i likierów. W Anglii sos miętowy jest ulubioną potrawą narodową. Jest on podawany na zimno jak i na gorąco do pieczeni baraniej czy ryb z rusztu.

Natka pietruszki - najważniejszymi składnikami są witaminy A (beta-karoten) i C, folacyna, składniki mineralne: żelazo, jod, miedź. Stosowana do zup, sosów, ryb, surówek, sałatek, ziemniaków, potraw z jarzyn, dań mięsnych, serów, jaj.

Oregano - główne składniki to: olejki lotne (tymol i karwakol). Ponadto występują w nim gorycze, garbniki i kwas rozmarynowy. Jest powszechnie uważane za doskonałą przyprawę do wędlin, sałatek, sosów do ryb. Przyprawia się nim pieczone mięso, cielęcinę, wieprzowinę, jagnięcinę, zawiesiste zupy, pieczone ziemniaki. Świeże ryby faszeruje się nadzieniem z bułki z dodatkiem drobno poszatkowanych liści oregano. Całe ziele lebiodki, położone na żarzące się ognisko, nadaje delikatny aromat potrawom pieczonym na ruszcie (np. kiełbaskom, dziczyźnie). Oregano świetnie pasuje do pizzy, zapiekanek, spaghetti, czyli do potraw kuchni włoskiej. Stosuje się je również w kuchni hiszpańskiej i meksykańskiej. Oregano służy do przyprawiania warzyw (pomidory, groch, fasola, sałata), serów i owoców morza. Oregano doskonale pasuje do bazylii, majeranku, tymianku i pieprzu, w połączeniu z którym i doskonale harmonizuje jako mieszanka przyprawowa. Potrawy mięsne przyprawia się oregano dopiero pod sam koniec gotowania.

Papryka - zawiera witaminę C, z grupy B, beta-karoten. Paprykę słodką stosuje się do potraw mięsnych, rybnych, zup, sałatek, warzyw, potraw z ryżu, dań potraw włoskich, węgierskich, meksykańskich.

Pieprz - ostry smak pieprzu czarnego pochodzi od zawartej głównie w wierzchniej warstwie owocu - piperyny. Czarny pieprz zawiera: białko, tłuszcz, błonnik, wapń, żelazo, magnez. Pieprz jest przyprawą uniwersalną, dodawać go można niemal do wszystkich pieczeni, marynat i sosów. Szczypta tej przyprawy ożywia smak tłustych rosołów i czyni je lżej strawnymi. Wiele sałatek i jarzyn dopiero dzięki odrobinie pieprzu zyskuje pełnie smaku. Jest niezbędnym dodatkiem do wszystkich dań typu risotto, do potraw z białego i żółtego sera. Biały pieprz jest łagodniejszy i jest do wielu potraw wprost niezbędny, podnosi bardzo smak jaj, szczególnie faszerowanych, jest doskonały do zup i galaretek rybnych oraz wszystkich dań, które przyprawia się imbirem, do mięs (wieprzowina, wołowina, baranina czy jagnięcina). Idealnie pasuje także do ryb. Każda zupa z odrobiną pieprzu nabierze wspaniałego aromatu i smaku. Chętnie przyprawiamy nim również potrawy z jaj, ciepłe i zimne sosy. Pieprz mielony dodaje się pod koniec gotowania, natomiast pieprz ziarnisty na początku gotowania potraw.

Rozmaryn - Surowiec zawiera dużo ilości olejku lotnego, garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i inne złożone związki. Służy jako dodatek do smażonych ryb, grzybów, niektórych zup i sosów, sałatek, potraw z dużą ilością czosnku, dań rybnych i owoców morza, a także przyprawia się nimi makarony, gotowane ziemniaki. Dodaje się go do tłustych mięs, kiełbas, kotletów, farszów, pasztetów, gdyż ułatwia trawienie tłuszczów. Tradycyjnie okłada się nimi upieczoną baraninę i jagnięcinę, mięso królika, dziczyznę. Typowa przyprawa dla potraw kuchni francuskiej. Dym z gałązek rozmarynu aromatyzuje pieczone na rożnie mięso.

Szafran - nadaje potrawom intensywny żółty kolor. Stosuje się do zup, sosów, potraw z ryb i drobiu, potraw z ryżu. Można stosować tylko w niewielkiej ilości.

Szałwia - Szałwia zawiera bardzo złożony olejek eteryczny (2,5 %), a w nim tujon, cyneol, kamforę i pinen. Ponadto surowiec zawiera garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, gorycze, duże ilości witaminy B1, witaminy PP oraz karoteny (witaminy A) i duże ilości witaminy C. W kuchni stosuje się szałwię do potraw z rodzin strączkowych i tłustych mięs. Świeżą i suszoną przyprawę dodaje się do jarzyn i marynat, do wątróbki, kotletów cielęcych i wieprzowych oraz potraw z drobiu, zup, sosów. Szałwię stosuje się jako dodatek do winiaków i likierów. Na zachodzie Europy pije się herbaty szałwiowe z dodatkiem cytryny lub miodu. Polecany jest dodatek kilku listków do szaszłyków. Gorzkawy smak szałwi może zdominować smak potraw, dlatego zaleca się ją stosować z umiarem.

Tymianek - Ziele tymianku zawiera stosunkowo duże ilości olejku eterycznego, a w nim przeszło połowę stanowią związki fenolowe (tymol), garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, żywice, cukry i liczne sole mineralne oraz substancje gorzkie i trójterpeny. W kuchni wykorzystuje się świeże i suszone zielone części zarówno roślin uprawnych, jak i dzikich odmian tymianku. Jest to przyprawa charakterystyczna dla kuchni francuskiej i włoskiej. Tymianek dodaje się do wywarów mięsnych, ostrych sosów, ciężkich zup (grochowa, fasolowa), pieczonej kaczki, dziczyzny, królika, cielęciny, wołowiny oraz ryb. Przyprawia się nim wędliny, bigos, mielone mięsa, pasztety, sery, sałaty, potrawy z roślin strączkowych, warzyw oraz pizzę. Tymianek, szałwia i ocet stanowią jedną z kompozycji przyprawowych, której używa się do aromatyzowania mostków cielęcych.

Wanilia - stosuje się ją jako dodatek do ciast, babek, tortów, kompotów i bitej śmietany.

Ziele angielskie – jest często stosowane jako namiastka pieprzu czarnego. Jako silna przyprawa musi być stosowana w ilości umiarkowanej. Nadaje się do przyprawiania potraw mięsnych. Dodawane jest do niektórych ciast, likierów. Kilka całych lub zmielonych ziarenek dodanych do tłustych sosów oraz innych potraw nadaje im przyjemny aromat. Stosuje się je również do potraw jarzynowych (np. szpinaku), ryb smażonych, sałatek rybnych, zup, galaretek i ogórków kwaszonych. Używa się je także do różnych marynat, budyniów. Sos sporządzony z mocnego wywaru z mięsa, z dodatkiem pieprzu, cebuli, mąki, skórki cytrynowej, czerwonego wina i kilku ziarenek pieprzu angielskiego doskonale nadaje się szczególnie do podrobów i dziczyzny. Osobne zastosowanie ziela angielskiego dotyczy przetworów deserowych. Dodanie go do kompotów owocowych podnosi znacznie ich aromat. W postaci sproszkowanej jest wspaniałym dodatkiem do puddingu śliwkowego, wypieków, kiełbas. Ziele angielskie dodaje się do sałatek, ryb, zup, dziczyzny, niektórych ciast, sosów, ogórków kwaszonych i ryżu. Podnosi aromat kompotów owocowych, likierów i grzanego wina. Należy pamiętać, że to zioło uwalnia swój aromat i smak w wysokiej temperaturze, dlatego warto jest je dodawać na początku gotowania.

CENNE WSKAZÓWKI : 

Przechowywanie ziół 


  • Jeśli kupimy zbyt dużo ziół (natki, koperku, kolendry,) łatwym sposobem na przechowanie jest zamrożenie ich, oczywiście kroimy przed. Następnie używamy wg potrzeby.
  • Jeśli zioła zwiędną można je włożyć do plastikowego pojemnika z zimną wodą i wstawić do lodówki. Odzyskają jędrność i posłużą jeszcze przez kilka dni.
Źródła:

Dziękuje.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz